Αξιοθέατα στη Χαλκιδική

Εκτός απ' τις ατελείωτες δυνατότητες για καλοκαιρινό παραθερισμό αλλά και ορισμένες για ορεινές εξορμήσεις, η Χαλκιδική με την πλούσια ιστορία και λαογραφική της παράδοση μπορεί να ικανοποιήσει και τα πνευματικά ενδιαφέροντα τον επισκεπτών της.

Το σπήλαιο των Πετραλώνων με το Ανθρωπολογικό του Μουσείο, σε απόσταση 1 χλμ απ'το ομώνυμο χωριό του Θερμαϊκού κόλπου, έγινε γνωστό για τα πλούσια προϊστορικά του ευρήματα σημαντικής παλαιοντολογικής αξίας αλλά και τον εντυπωσιακό σταλακτιτικό διάκοσμο, ενώ στα Νέα Μουδανιά το Μουσείο Παραδοσιακών Σκαφών και Εργαλείων και το Λαογραφικό Μουσείο Βιθυνίας διαθέτουν αξιόλογα εκθέματα εξειδικευμένου ενδιαφέροντος.
Γενικά σε όλη τη Χαλκιδική, τα Λαογραφικά Μουσεία εκθέτουν αντιπροσωπευτικά αντικείμενα της καθημερινής ζωής και της ιδιαίτερης παράδοσης της περιοχής. Το Λαογραφικό της Αφύτου, το Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας Παρθενώνα στο ομώνυμο ορεινό χωριό της Σιθωνίας, το Λαογραφικό Μουσείο Ιερισσού κυρίως για την αρχιτεκτονική του παραδοσιακού της κτιρίου είναι μερικά απ'τα σημαντικότερα του νομού. Στην ορεινή κεντρική Χαλκιδική, το Ιστορικό και Αρχαιολογικό Μουσείο της Αρναίας με τα μόνιμη έκθεση των φημισμένων αρνιώτικων υφαντών της περιοχής καθώς και το Λαογραφικό Μουσείο Πολύγυρου και των Πετροκέρασων στην ορεινή Χαλκδική συμπληρώνουν το λαογραφικό χάρτη της περιοχής.

Για όσους έχουν αρχαιολογικές αναζητήσεις, ο Αρχαιολογικός χώρος Καλλιθέας, η αρχαία Σκιώνη κι η αρχαία Μένδη στη χερσόνησο της Κασσάνδρας, στον Τορωναίο ο ανακαινισμένος πλέον Αρχαιολογικός χώρος της Ολύνθου με το συνοδευτικό Αρχαιολογικό Μουσείο, καθώς και ορισμένα οχυρωματικά στοιχεία της Αρχαίας Τορώνης στη Σιθωνία στις θέσει Βίγλα και κάστρο Ληκύθου, είναι μερικά απ'τα πιο αξιόλογα μέρη ιστορικού ενδιαφέροντος. Τα αρχαία Στάγειρα, πατρίδα του Αριστοτέλη, στη χερσόνησο Λιοτόπι στα ανατολικά παράλια της Χαλκιδικής και το Αρχαιολογικό Μουσείο του Πολύγυρου, του οποίου τα εκθέμετα προέρχονται απ' όλη τη Χαλκιδική και μια ευρεία χρονολογική περίοδο απ' την εποχή του Χαλκού μέχρι τη Ρωμαϊκή είναι ίσως και τα σημαντικότερα αρχαιολογικά αξιοθέατα του νομού.

Από θρησκευτικής άποψης, το Άγιο όρος που δεν βρίσκοταν πάντα στη σημερινή κατάσταση απομόνωσης, έχει αφήσει ανεξίτηλο στίγμα όχι μόνο στη θρησκευτικά πίστη των κατοίκων, αλλά και στον τομέα της θρησκευτικής τέχνης, στον οποίο η Χαλκδική διαθέτει πρωτοπορειακή θέση στον Ελλαδικό χώρο και με πιο εμφανή στοιχεία στις πάμπολλες βυζαντινές μονές και ξωκλήσια με τις τις εντυπωσιακές εικόνες και τοιχογραφίες. Η μονή Αγίου Αρσενίου ανάμεσα απ'τα χωριά Βατοπέδι και Μεταμόρφωση στον Τορωναίο κόλπο και στην ίδια περιοχή η Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η μεγαλύτερη και πιο εντυπωσιακή από κτιριακή άποψη σε όλη την Ελλάδα, αξίζουν μια επίσκεψη από οποιοδήποτε θρησκευόμενο επισκέπτη, ενώ οι πολλοί και σημαντικοί ναοί στο μυχό του Σιγγιτικού κόλπου καθιστούν της περιοχή θρησκευτικό κέντρο του νομού. Τέλος, το Χριστιανικό Μουσείο Ουρανούπολης αποτελεί μια ενδιαφέρουσα επιλογή, ακόμα και για μη ορθόδοξους αλλά λάτρεις της θρησκευτικής τέχνης.